13.5.15

Betaj folioj

Indiĝena de: Orienta Mediteraneo kaj Mezoriento
Sezona (en la regiono de la Pugeta Golfo): printempo-aŭtuno; plej bono dum printempo

Betaj verdaĵoj kelkfoje amasigiĝi kun aĵoj kiel napa verdaĵoj kaj sinapa verdaĵoj, kaj nomiĝi "malhelajn verdajn foliajn legomojn" (DGLV), ofte fanfaroniĝi kiel fonto de kalcio. Solaj, tamen, ili montriĝas esti pli bonan fonton de magnezio ol aŭ napa aŭ sinapa verdaĵoj. Ili ankaŭ estas bonan fonton de luteino kaj karoteno, kaj provizas multa vitaminoj A, C, kaj K, kaj la diversaj vitaminoj B.

Ĉu vi scias ke betoj estas proksima parenco de svisa folibeto? Se vi ŝatas folibeto, verŝajne vi ŝatos betaj verdaĵoj (se vi ne ŝatas ĝin, provu ŝanĝi la akvon dum kuiri ambaŭ por redukti la amarecon; tiu funkcias por mi). La verdaĵoj vere estas pli nutra ol beta radikoj, kaj havas malpli da sukero.

Kutime kiam vi aĉetas betajn verdaĵojn vi ricevas ankaŭ la radikojn, do vi povas fari du manĝaĵojn de unu garbo se la radikoj estas sufiĉe grandaj. Se la radikoj estas tre malgrandaj vi povas kuiri ilin kun la verdaĵoj, sed povas esti malfacila forigi tutan de la sablego da la areo kie la verdaĵoj kunigas la radikon. Eble vi preferus fortranĉi la radikoj, forigi kaj eble senŝeligi ilin, kaj postev meti ilin kun la verdaĵoj. Se vi bezonas konservi viajn verdaĵojn, ke vi povas fari dum kelkaj tagoj, fortranĉu ilin de la radikoj kaj konsideru meti la tranĉajn finojn en glaso de akvo en la glaciŝranko simila bukedo, do ili konservos pli longa. Tre junaj, molaj verdaĵoj povas uziĝi kruda en salatoj kaj sukita kun alia verdaĵoj, citrusaj fruktoj, kaj elble kukumo. Pli maljuna folioj kaj trunketoj estas pli bonaj kuiritaj.

Betoj kiel vi konas ilin evoluis de sovaĝa marabeto (?, en la angla: sea beet), kiu estas indiĝena de marbordoj da Barato al Britujo. Marbeto estis unue malsovaĝita en la orienta Mediteraneo kaj Mezoriento, kie ĝi kreskiĝi por iliaj folioj.

Legu pli:
whfoods.com
Nutrition-and-you.com, inkluzive avertoj pri okzalacido kaj vitamino K por iuj sanaj statoj

Ĉi tiu estas traduko de mia artikoleto en la blogo de la Farmista Bazaro de Tumwater.

Angla versio ankaŭ havebla en Food Bank Foodie