28.9.16

Pomoj

indiĝena de: centra kaj sudokcidenta Azio, kaj orienta Eŭropo
sezono (en la regiono de la Pugeta Golfo): malfrua aŭgusto tra oktobro

Pomoj provizas fitonutraĵojn ke helpas reguligi sangan sukera, kaj fibron ke helpas reguligi sangan grason por batali koran malsanon. Ili apogas digeston por plibonigi la bakterian ekvilibron en la granda intesto. Ili ankaŭ enhavas antioksidantojn kaj kontraŭinflamojn ke moderigas la riskon de kardiovaskula malsano, pulma kancero, kaj astmo. Manĝi enterajn pomojn (anstataŭ pomsaŭcon aŭ poman sekon) estas precipe helpa por satigi malsaton kaj helpas ke dietantoj manĝas malpli. Kvankam pomoj estas plejparte karbonhidrato, ili havas malaltan gliceman indekso. Ili ankaŭ provizas moderajn kvantojn da vitaminon C kaj kalion. La ruĝa koloro de poma ŝelo kaŭziĝas por la polifenolo antocjanino; kvercetino estas alia nutraĵo precipe troviĝita en la ŝelo de pomo. Polifenoloj ankaŭ kaŭzas la bruniĝon de tranĉitaj pomoj.

Pomoj estas membroj da la rozo familio, parenca al abrikotoj, prunoj, ĉerizoj, framboj, kaj migdaloj. Ili klasifikiĝas en du kategorioj: kuirpomoj kiel Granny Smith, Gravenstein, kaj Jonagold, kaj manĝapomoj kiel Fuji, Braeburn, kaj Ruĝa Delektinda (la hereda vario, ne la belaj sed sengustaj postaj specoj). Dum "kuirpomoj" ankaŭ povas manĝiĝi freŝaj, kaj fakte multaj preferas bonan acidan manĝeton, manĝapomoj malofte estas bonaj kuiritaj. Estas ĉirkaŭ 7000 poma varioj.

Pomoj estas alia da la "malpura dekduo" ke emas havi pesticidajn reziduojn kiam konvencie kreskitaj. Plimultaj pomoj estas kovritaj kun speco de vakso por preventi ke ili sekus kaj ŝrumpus; eĉ ekologiaj pomoj povas havi tian koveon se la vakso estas ekologia. La carbonhidratoj en pomoj povas kaŭzi problemojn por personoj kun incitebla intesta sindromo, sed veraj alergioj al pomoj estas nekutimaj.

Legu pli:
etikeda nutrada informo pri nekuiritaj pomoj
etikeda nutrada informo pri poma suko
World's Healthiest Foods
Authority Nutrition

Ĉi tiu estas traduko de mia artikoleto en la blogo de la Farmista Bazaro de Tumwater.
Angla versio ankaŭ havebla en Food Bank Foodie

Pomsaŭco

kuirpomoj, tranĉita en kvaronoj aŭ okonoj (kaj senkernigitaj se vi estas tropostulema)
akvo
cinamo laŭ gusto (nedeviga)
sukero laŭ gusto (nedeviga)

Metu pomaj pecoj en kaserolon aŭ kaldronon (dependanta de la kvanton ke vi havas). Aldonu sufiĉan akvon por kovri la fundon de la kaserolo kaj preventi ke la pomoj brulus. Kuiru supre modera hejtilo, turnomovanta ofte, ĝis la pomoj estas tutaj molegaj. Pasu pomojn trans manĝaĵa muelilo por forigi ŝelojn kaj semojn (unue vi povus voli lasi ke ĝi malvarmas iomete krom se vi enladigos ĝin). Gustumu; aldonu cinamon se dezirita kaj iom da sukeron se estas necesa.

Jonagold estas bona vario por fari pomsaŭco. Saŭco povas enladigiĝi: paku dum varmega kaj prilaboru en bolanta akvo 20 minutoj por pindoj aŭ kvartoj, 15 minutoj por duonaj pindoj aŭ ĵeleaj bokaloj (bona libro pri enladigi provizos tutajn la detalojn).

Far Dorothy Huffman.

Ĉi tiu estas traduko de mia artikoleto en la blogo de la Farmista Bazaro de Tumwater.
Angla versio ankaŭ havebla en Food Bank Foodie

21.9.16

Meksikaj Fizalidoj

indiĝenaj de: Meksiko
sezono (en la regiono de la Pugeta Golfo): aŭtuno

Kvankam meksikaj fizalidoj aspektas kiel tomatoj en foliakovro, ili estas pli apude parenca al fizalidoj. Normale ili estas verdaj kaj uziĝitaj en saŭcoj, sed estas ruĝaj kaj purpuraj varioj ke povas uziĝi por fari mermelado. Ili estas membroj de la solana familio kaj povas akceli inflamon, kvankam ili havas malpli alkaloidon (kiu estas ke oni povus nomi la proinflama koncernata) ol aliaj solanoj.

Meksikaj fizalidoj provizas vitaminojn A, C, kaj K, njacinon, kalion, manganon, magnezion, kaj fibron. Ili ankaŭ havas unikajn antioksidantajn fitokemiaĵojn nomataj witanolidoj, kiu havas kontraŭkancerajn kaj antibakteriajn ecojn, kaj antioksidantajn flavonoidojn kiel beta-karoteno. Ili havas pokajn kaloriojn, ke faras ke ili estas bona elekto por pezoperdo, kaj ilia njacino helpas plialtigi energiajn nivelojn. Ilia vitamino A kaj beta-karoteno faras ke ili profitas la okulojn.

Legu pli:
etikeda nutrada informo pri nekuiritaj meksikaj fizalidoj
Organic Facts
receptoj por fermentita meksika fizalida saŭco

Ĉi tiu estas traduko de mia artikoleto en la blogo de la Farmista Bazaro de Tumwater.
Angla versio ankaŭ havebla en Food Bank Foodie

Porkaĵa Lumbaĵo kun Meksika Fizalida Saŭco

Meksika fizalida saŭco:
2 funtoj meksikaj fizalidoj, lavitaj kaj foliakovroj forigitaj
2 grandaj ĥalapenjokapsikoj
1 granda cepo, tranĉita en pecoj
6-8 grandaj bulbetoj ajlo, senŝeligitaj
koriandro laŭ gusto
suko de 1 limedo
salo laŭ gusto

Metu bakfornan arakon kelkaj coloj da la rostilo. Aranĝu meksikajn fizalidojn, ĥalapenjokapsikojn, cepon, kaj ajlon en rostokaserolo kaj metu ĝin kelkaj coloj da la rostilo. Rostu 5-6 minutoj, ĝis ili ekas bruli. Turnu kaj rostu aliaj 5-6 minutoj, ĝis meksikaj fizalidoj estas moligitaj kaj nigraj. Forigu da bakforno kaj malvarmetiĝu ĉirkaŭ 20 minutoj. Fendu la ĥalapenjokapsikojn en du partoj laŭlonge kaj forigu la semojn (retenu kelkajn semojn por pli spica saŭco). Metu legomojn kaj iliajn sukojn en miksilon kaj muelu ĝis dezirita teksturo atingiĝas; ĝi devus havi kelkajn bulojn. Aldonu la koriandron, limedan sukon, kaj salon; miksu iom pli. Povas fariĝi ĝis 3 tagoj antaŭe.

Porkaĵa lumbaĵo:
3 supkuleroj faruno
1 supkulero salo
1/2 tekulero kumino
larda graso, porkograso, aŭ legoma oleo, por brunigi
2 funtoj porkaĵa lumbaĵo, tranĉita en kuboj
1/4 taso Meksika-stila biero
1 recepto meksika fizalida saŭco (vidu supre)

Unuigu farunon, salon, kaj kuminon en granda pelvo. Aldonu la porkaĵaj kuboj kaj singarde skuu por kovri. Brunigu la porkaĵon en varmega graso/oelo, kuiranta unun tavolon samtempe, ĉirkaŭ 1-2 minutoj per dlanko. Forigu kun kulero kun aperturoj, lasu, kaj daŭru kun la restanta porkaĵo. Metu la bieron en la fritilon kaj kuiru, degratanta restantajn brunigitajn pecetojn dum la biero bobelas. Remetu la brunigitajn porkaĵajn kubojn en la fritilon kaj aldonu meksika fizalida saŭco. Boligetu la miksaĵon; malaltigu varmegon kaj boleti 15-20 minutoj. Povas fariĝi antaŭe tago aŭ du; gusto pliboniĝas kun tempo.

Servu kun:
Malgrandaj maizaj aŭ farunaj tortiljoj
Kuirita rizo
Kuiritaj fazeoloj
Hakita koriandro
Limedaj pecoj

Adaptita da The Kitchn
Mezuroj estas usonaj.

Ĉi tiu estas traduko de mia artikoleto en la blogo de la Farmista Bazaro de Tumwater.
Angla versio ankaŭ havebla en Food Bank Foodie

14.9.16

Vinberoj

indiĝena de: multaj regionoj, inkluzive Azio, Afriko, kaj Nordameriko
sezono (en la regiono de la Pugeta Golfo): malfrua aŭgusto-septembro

Vinberoj povas klasifikiĝi kiel tabla, vina, aŭ sekvinbera vinberoj. Ili havas larĝan gamon da koloroj kaj grandecoj. Ili kultiviĝis en Azio tiel frua kiel 5000 Antaŭ la Komuna Erao kaj venas al ni kun speco de mistiko kiel la fonto de la sankta alkoholaĵo de la klasika mondo, vino. En la 2a jarcento century Komuna Erao, kiam ili estis plantiĝinta en la Rejna Valo, pli da 90 varioj koniĝis. Malsamaj indiĝenaj varioj povas troviĝi en tuta la mondo. Labruskaj kaj muscadiniaj vinberoj estas indiĝenaj de Nordameriko, dum Amuraj vinberoj estas indiĝena al Azio.

Vinberoj estas fonto de kelkaj fitonutraĵoj, inkluzive resveratrolo, ke krediĝas pliigi la longeco de la vivo. Ili havas malaltan gliceman indekson kaj helpas ekvilibrigi sangan sukeron (du kvalitoj ke, ĝi finiĝas, ne estas tiel apude ligitaj kiel ni estas rakontiĝinta). Ili ankaŭ provizas melatoninon kaj unikajn peptidojn kun antibakteriaj ecoj. La ŝeloj kaj semoj (se ĉeestantaj) estas speciale altaj en antioksidantoj kaj kontraŭinflamoj. Vinberoj ankaŭ multe profitas la kardiovaskulan sistemon, inkluzive sangoprema regulo kaj plibonigo de kolesterolaj niveloj. Regula consumado de vinberoj aŭ vinbera suko eĉ povas plibonigi vian povo de lerni, faranta ke ili estas bonega manĝeto por studantoj. Ili ankaŭ provizas vitaminojn B2, C, kaj K, kaj ankaŭ kupron kaj aliajn mikronutraĵajn mineralojn. Sekvinberoj, kompreneble havas pli sukeron kaj kaloriojn, sed alie ili havas kvazaŭ la samajn nutraĵojn.

Vinberoj estas alia da tiuj manĝaĵoj ke retenas bone pesticidajn reziduojn, ke faras ke ekologiaj vinberoj estas bona elekto. Genmanipulitaj vinberoj ekzistas, sed ankoraŭ estas tre raraj. Ĝenerale, ruĝaj vinberoj estas la plej dolĉaj, blanka vinberoj (efektive helaj verdaj) estas meza dolĉaj, kaj purpuraj kaj nigraj aŭ blunigraj vinberoj estas la malplej dolĉaj kaj la plej "vinbera" en gusto. Vinberoj povas frostigiĝi, kvankam ĝi reduktas iomete ilian guston; frostigitaj vinberoj povas fari bonegan someran manĝeton.

Legu pli:
etikeda nutrada informo pri nekuiritaj vinberoj
etikeda nutrada informo pri vinbera suko
etikeda nutrada informo pri sekvinberoj
World's Healthiest Foods
sekvinberoj en Nutrition and You

Ĉi tiu estas traduko de mia artikoleto en la blogo de la Farmista Bazaro de Tumwater.
Angla versio ankaŭ havebla en Food Bank Foodie

Spicita vinbera suko

3-4 funtoj blankaj vinberoj, aŭ miksaĵo da blankaj, ruĝaj, kaj purpuraj vinberoj*
akvo laŭ estas necesa
malavara 1-cola peco da cinama bastono
4 kariofiloj
1/4-cola peco da longa pipro**
iometo muskato
9 kardamomaj semoj
1/4 tekulero paradizgrajnoj**
1/4 tekulero hakita zingibro

Lavu kaj sentigu vinberojn. Metu en kaserolon kaj aldonu sufiĉan akvon por preventi ke la vinberoj brulas. Varmigu vinberojn malrapide, okaze premanta kaj turnomovanta, ĝis ili ekboletas. Boletigu vinberojn (ankoraŭ premanta kaj turnomovanta okaze) ĝis molaj kaj ekkrevanta, ĉirkaŭ 10 minutoj. Transloku al ĵelean sakon aŭ kelkajn tavolojn da gazo kaj lasu ke suko senakviĝas en kaserolon aŭ pelvon (mi trovas ke gazo drapirigita vaporkuirila korbo en grandeta kaserolo funkcias bone). Lasu ke gutas dum kelkaj horoj, tiam elpremu sakon aŭ gazon por forigu restantan sukon. Forĵetu ŝelojn kaj malvarmigu sukon almenaŭ 24 horoj por lasi ke la feĉo alfundiĝas.

Deverŝu sukon, aŭ estanta atenta ke vi ne ekskuas feĉon aŭ filtranta trans kafan filtrilon. Alĝustigu la kvanton al ĉirkaŭ 750 mililitroj (3-3 1/4 tasoj). Metu tutajn la spicojn krom zingibro en pistujockaj moligu maldelikate; aldonu al suko kun zingibro. Remetu sukon en glaciŝrankon kaj lasu; gustumu ĵus antaŭ enlitiĝtempo kaj alĝustigu la spicojn se estas necesa (memoranta ke la spicoj fariĝos pli fortaj); aldonu sukeron aŭ mielon se vi deziras (ne rekomendita); lasu almenaŭ dum unu nokto. Tiam ĝi estas preta por trinki.

Se vi estas farinta sufiĉa por enladigi, kribru sukon trans alian kafan filtrilon, mantukon aŭ simila tukon (memoranta ke la suko makuligos), aŭ tavolon aŭ du da bona-kvalitaj paperaj mantuloj por forigi spicojn. Boligu sukon kaj verŝu en steriligitaj bokaloj, lasanta almenaŭ 1/4-cola malplena spaco ĉe la supro. Prilaboru en bolanta akvo 5 minutoj por kvartoj aŭ pli malgrandaj. Se vi enladigas tui en ĵeleaj bokaloj, vi havos bonajn individuajn trinkaĵojn ke ne devas fridiĝi, kvankam vi deziros paki skatolmalfermilon en tiu meztagmanĝo.

Adaptita da To the king's taste / Lorna J. Sass, provanta imiti la muste servita ĉe The Bors Hede.
Mezuroj estas usonaj.

Instrukcioj pri sukigi kaj enladigi da la National Center for Home Food Preservation

-------
*Estas ebla uzi komercan vinberon sukon por ĉi tiu recepto, sed suko da koncentrito estas signife pli dolĉa ol suko ke ne estas koncentrigiĝinta -- mi ne povas rekomendi ĝin. Se vi povas trovi komerca suko ke estas miksaĵo de da-koncentrito kaj ne da-koncentrito, vi povas provi alĝustiganta la dolĉecon por aldoni la acidan miksaĵon uzita en vinfarado (mi ne estas havinta bonajn rezultojn da provi ĉi tiu kun suko ke estas tuta da koncentrito, tamen).

**Provu Buck'sPenzey's por la pli malkutimaj spicoj; paradizgrajnoj iufoje ankaŭ troviĝi inter bierofaradaj kaj vinfaradaj provizadoj.

Ĉi tiu estas traduko de mia artikoleto en la blogo de la Farmista Bazaro de Tumwater.
Angla versio ankaŭ havebla en Food Bank Foodie

7.9.16

Koturninaj ovoj à la Romoff

12 koturninaj ovoj
12 tranĉaĵoj salamo, ne tro dikaj

Boligu ovojn 4 minutoj; senakvigu la varmegan akvon kaj malvarmetigu ovojn en malvarma akvo.

Formala prezentmaniero: Senŝeligu kaj lavetu ovojn, lasanta ke ili sekas mallonge en traverŝilo aŭ sur mantuko. Faldu ĉiun ovon en tranĉaĵon da salamo, fiksanta kun dentpikilo.

Neformala prezentmaniero: Vi povas senŝeligu kaj lavetu ovojn antaŭ servi aŭ servi ilin en la ŝeloj kaj senŝeligu ilin ĵus antaŭ manĝi. Faldu ĉiun ovon en tranĉaĵon da salamo kaj manĝu.

Da Amelia Romoff

Ĉi tiu estas traduko de mia artikoleto en la blogo de la Farmista Bazaro de Tumwater.
Angla versio ankaŭ havebla en Food Bank Foodie

Maiza supo

3 tranĉaĵoj lardo, hakitaj
1/3-1/2 meza cepo, hakita, aŭ malavara ĵetkovro da cepa pulvoro
1 granda aŭ 2 mezaj terpomoj, senŝeligitaj kaj tranĉita en kuboj
1 malgranda ladskatolo maizo, kremigita se estas havebla -- se malgranda ladskatolo ne estas havebla, ordinara ladskatolo povas uziĝi
cirkaŭ 2 tasoj lakto aŭ kremo

Malrapide brunigu lardon kaj cepojn en kaldrono aŭ granda kaserolo. Enmiksu terpomojn kaj maizon, kaj aldonu sufiĉan akvon por kovri. Boligu malrapide ĝis terpomojn estas komplete kuiritaj, cirkaŭ 15 minutoj. Forigu da hejtilo kaj aldonu lakton, hardanta ĝin unue (i.e. verŝu lakton en malkunan pelvon kaj zorgeme aldonu kulerojn da varmega supo ĝis lakto estas sufiĉe varma por aldoni al kaserolo sen kazeiĝi). Zorgeme hejtu supon al la temperaturo de manĝi sen boligi.

Far Dorothy Huffman.
Ĉi tiu originale estis por pektena supo, farita kun enladigitaj pektenoj anstataŭ maizo.
Mezuroj estas usonaj.

Ĉi tiu estas traduko de mia artikoleto en la blogo de la Farmista Bazaro de Tumwater.
Angla versio ankaŭ havebla en Food Bank Foodie

Frukta pico

Krusto:
1 taso graso/margarino/butero
1 1/2 tasoj sukero
2 3/4 tasoj faruno
2 ovoj
2 tekuleroj kalia bitartrato
1/4 tekulero salo (nedeviga)
1 tekulero natria bikarbonato

Batu shortening, sukeron, kaj ovojn ĝis aera. Aldonu sekajn ingrediencojn, miksu bone. Distribuu paston en 10-cola pica plado (aŭ pli granda, en 10-cola plado ĝi finiĝas relative dika). Baku 10-15 minutoj ĉe 350 gradoj farenhejtaj. Lasi malvarmetigi.

Ĉapelaĵo:
16 uncoj kremfromaĝo
6 supkuleroj sukero
frukto (kiu ajn vi ŝatus, tranĉitaj en la plimulto de kazoj, freŝa estas pli bona sed enladigita ankaŭ povas uziĝi; mi uzas kutime bananojn, kivojn, persikojn, fragojn (tutaj tranĉitaj) kaj iufoje enladigitajn mandarinajn segmentojn)

Batu kremfromaĝon kaj sukeron; ŝmiru ĝin supre malvarma krusto. Metu frukton supre (vi povas fari ornamitajn desegnaĵojn designs se vi volas. Vi volas fini kun sola tavolo de fruktoj, proksime metitaj sed ne supermetiĝitaj).

Glazuro:
2-3 tasoj frukta suko, sukerita se estas necesa
4 supkuleroj maiza amelo

Kuiru, turnomovanta, ĝis densa (ĉi tiu paŝo estas tre grava; ĝia malinkludo bezonos lavanta la internon de la glaciŝranko...). Kulerĉerpu glazuron supre la frukton, certiganta ke aero-sensiva frukto kiel bananoj kaj pomoj estas tute kovritaj. Glazuro devus fiksi sen helpo se pico ne konserviĝas en varma loko; se ĝi ŝajnas esti malbonvolonta, fridigu ĝin (kondiĉe ke vi estas kuirinta la glazuron).

Far Dorothy Huffman, kiu povus esti trovinta ĝin en ĵurnalo da Spokane aŭ Spokane Valley je la meza jardeko 1970.
Mezuroj estas usonaj.

Ĉi tiu estas traduko de mia artikoleto en la blogo de la Farmista Bazaro de Tumwater.
Angla versio ankaŭ havebla en Food Bank Foodie