22.7.15

Brasiko

indiĝena de: Mediterranean region
sezona (en la regiono de la Pugeta Golfo): somero-vintro

Brasiko estas alia kruciferaco, parenca al la brokolo de kiu mi parolis lasta semajno kaj la krispa brasiko de kiu mi parolos baldaŭ. Brasiko estas de tri ĉefaj specoj: verda, ruĝa, kaj savoja. Kelkaj "ruĝaj" brasikoj fakte estas purpura, dum plejparte de la taŭzitaj savoja varioj estas verdaj aŭ eĉ flavetaj. Ĝi evoluiĝis da sovaĝa brasiko, kiu ne formas kapojn kaj aspektas pli same krispa brasiko. Historiistoj plejparte kredas ke ĝi estis alportinta al Eŭropon por migrantaj keltoj ĉirkaŭ 600 Antaŭ la Komuna Erao, kaj ĝi estis altestimita en antikva grekio kaj romio tiom ĝenerale bona por kia ajn malsanigas vin. Poste, fermentita brasiko kiel saŭrkraŭto portiĝis por nederlandaj maristoj kiel kontraŭskorbuto (fonto de vitamino C, manĝigita por preventi aŭ mildigi skorbuton).

Brasiko estas alia bona kontraŭkancero kaj ankaŭ helpas malaltigi kolesterolon (por tiu speciala eco, vaporkuiri estas la plej bona kuirmaniero). Savoja brasiko estas speciala bona kontraŭ kancero, dum ruĝa brasiko estas mlanplej bona elekto por ĝenerala nutrado. Brasika suko estas tradicia kuracilo por stomakaj ulceroj, kaj pli freŝaj esploroj estas trov anta ke brasiko sin estas ĝenerale bona por la tuta digesta sistemo.

Ĝi estas plej nutra nekuirita aŭ nur etete kuirita, kun rapida friteto estanta la aktuala favorato.* Kiam brasiko estas tranĉita, ĝi ekas perdi ĝian vitaminon C, do antaŭtranĉita brasiko ne estas la plej bona elekto. Tamen, ĝi enhavas enzimojn ke transformas ĝiajn glukosinolojn al isotiosianatojn (kiu batalas kanceron), do ne estas malbona ideo lasi ke tranĉita brasiko staras 5-10 minutoj antaŭ kuiri.

Mi devas koncedi ke plejparte da la diskuto pri nekuirita versus kuirita, vaporkuiri versus mikroondi, aŭ kia ajn la morgaŭa populara studobjekto estos -- manĝita kun la dekstra aŭ maldekstra mano, por tuta ke mi scias -- ne gravas al mi. Mi preferas teni ĝin simpla: la maniero por ricevi la plej da nutradon el viajn legomoj estas manĝi ilin, do la maniero de kuiri (aŭ ne kuiri) ke helpas meti ilin interne de vi estas prefera. Brasiko havas kvaronan kalorion per gramo, do vi ne devas limigi vin.

-------
*Mi suspect ke la speco de fritetanta ili rekomendas ne estas la manieron ke mi uzas, kiu enhavas multan da buteron aŭ lardan grason kaj rezultas en kvanton da brunigo. Fakte, la sanakuira arbitroj probabla nomus mian manieron "friti."

Legu pli:
etikeda nutrada informo pri nekuirita brasiko
etikeda nutrada informo pri kuirita brasiko
whfoods.com

Ĉi tiu estas traduko de mia artikoleto en la blogo de la Farmista Bazaro de Tumwater.
Angla versio ankaŭ havebla en Food Bank Foodie